Filmrecensie van Oppenheimer: Een meesterwerk – maar niet voor iedereen

Wil je Oppenheimer in de bioscoop zien? Bereid je dan maar voor op iets. In zijn spoilervrije recensie onthult Kevin wat je te wachten staat bij de drie uur durende Nolan-film.

Na Oppenheimer was ik sprakeloos.Dat kwam niet alleen door de kolossale speelduur van drie uur, de lange rij buiten het toilet van de bioscoop of het feit dat ik onlangs aan een nieuwe Fallout 4 run ben begonnen en elke vrije minuut naar mijn Playstation verlang.

Nee,Oppenheimer heeft mijn grijze en crimineel verwaarloosde cellen weer eens aan het ratelen gebracht. Mijn nauwelijks gebruikte brein kon de nieuwste film van Christopher Nolan maar beperkt aan. Na eerder werk van de regisseur van Tenet of Inception had het verwacht mogen worden.

Maar eigenlijk was ik vooral sprakeloos omdat ik Oppenheimer eerst een beetje moest laten bezinken. Hoe goed of hoe slecht ik de film vond was aan discussie met mezelf.

Tot wat voor conclusie ik kwam, kun je vinden in dezespoilervrije filmrecensie En ja, ik heb geprobeerd het kort te houden, maar daarin ben ik net zo goed geslaagd als Christopher Nolan met Oppenheimer …

Waar gaat Oppenheimer over?

Met zijn nieuwste film wijdt Christopher Nolan zich aan de zogenaamde vader van de atoombom: J. Robert Oppenheimer, die met zijn onderzoek de vernietiging van de wereld riskeerde om juist dat te voorkomen. Nolan bewerkt hiervoor de Oppenheimer-biografie van Kai Bird en Marin J. Sherwin en wijdt zich aan zo’n 45 jaar uit het leven van de wetenschapper.

Oppenheimers verhaal draait voornamelijk om het Manhattan Project: tijdens de Tweede Wereldoorlog waren de VS en Hitlers Derde Rijk verwikkeld in een race om te zien wie de eerste atoombom operationeel kon maken en zo het tij van de oorlog in hun voordeel kon keren.

Hiervoor richtte de wetenschapper van Duits-Joodse afkomst het Los Alamos Laboratorium op onder toezicht van generaal Leslie Groves J. (Matt Damon) en Lewis Strauss (Robert Downey Jr.) van de Amerikaanse Atomic Energy Commission. De film van Christopher Nolan schetst het pad van Oppenheimer (Cillian Murphy) naar en tijdens het Manhattan Project, evenals de nasleep ervan.

Wie is Oppenheimer interessant voor

Wil je een geschiedenisles? Als je Oppenheimer in de bioscoop wilt zien, moet je zeker een greintje interesse meebrengen in de echte persoon waar de film om draait. Als je bijvoorbeeld hoopt meer te weten te komen over het eigenlijke onderzoek naar kernwapens en de creatie van de eerste atoombom, zou je wel eens teleurgesteld kunnen worden.

De film gaat over de echte persoon.
De titel doet het misschien vermoeden, maar Oppenheimer gaat volledig over – nou ja – J. Robert Oppenheimer. Zijn carrière, persoonlijke ontwikkeling en de nasleep die zijn prestaties met zich meebrengen zijn duidelijk in beeld. Andere personageszijn zelden meer en voor het grootste deel minder belangrijk.

Een speelfilm voor acteurs:Naast dat moet je enige affiniteit hebben met acteren op zich. Over de speelduur van net geen drie uur nemen de onveranderlijk sterke acteerprestaties minstens 98 procent van de actie in beslag.Andere showwaarden zijn op de vingers van één hand te tellen.

Je aandacht is vereist:Christopher Nolan rekent af met klassiek scènewerk, Oppenheimer is eigenlijkalleenéén lange montage – en dat over 180 minuten. Met andere woorden: ondanks drie duidelijk afgebakende aktes is er geen adempauze en lijkt Oppenheimer op een ware dialoog lopende band.

Als je hier afdwaalt of de draad kwijtraakt, krijg je hem niet zo snel weer terug. In tegenstelling tot andere complexe werken van Nolan kun je bij deze niet simpelweg genieten van indrukwekkende actiescènes, mocht je mentaal afhaken.

So to recap:Bij Oppenheimer draait het allemaal om het verhaal, de personages, de prestaties van de acteurs – en no holds barred. Het constante vuur van de dialogen en het constante springen tussen verschillende tijdniveaus en plotlijnen haalden mijn hersenpan helemaal niet uit de gloed, in ieder geval.

Sterke en zwakke punten van Oppenheimer

Wat we goed vonden aan Oppenheimer

• Het verhaal:Het voelt een beetje raar om het verhaal van een echt persoon aan te wijzen als bijzondergoed. Maar eigenlijk ben ik veel meer bezorgd over de manier waarop Christopher Nolan het leven van Robert Oppenheimer herhaalt. Om dit te doen, neemt Nolan zijn toevlucht tot een geraffineerde en sluwe vertelstructuur die de kijker niet onderschat, maar hem wil uitdagen en in de laatste akte simpelweg het kleed onder zijn voeten vandaan trekt. Daar moet je op voorbereid zijn, maar Oppenheimer is de ervaring meer dan waard.
• De cast:Filmfans hebben zich de afgelopen twee jaar vermaakt met Oppenheimer. Bijna elke week werd er een andere AAA-acteur aangekondigd die ook aan het nieuwe Nolan-project zou meewerken. Op een gegeven moment gaf het collectieve internet het op en berustte in:Ooit spelen we allemaal de hoofdrol in Oppenheimer En op dit punt stelt de speelfilm zeker niet teleur. Het zou buiten het bestek van dit artikel vallen om alle topsterren op te sommen, maar ik raad je aan: Kijk niet naar (IMDB), maar laat je verrassen.
• The Performances:Met de indrukwekkende cast van Oppenheimer zijn de acteerprestaties het niet te missen hoogtepunt van de film. Eerst en vooral domineert Cillian Murphy de actie als hoofdrolspeler, maar zijn collega’s worden hierdoor geen moment overschaduwd. Vooral Robert Downey Jr, Emily Blunt en Jason Clarke behoren tot Oppenheimer’s grootsteScene Stealersen iedereen met maar een beetje liefde voor expressief acteerwerk komt in de bioscoop zeker aan zijn trekken.
• The Score:Heb je The Mandalorian gezien, dan ken je Ludwig Göransson en ben je waarschijnlijk net zo gek als ik (de pakkende thematune van de Star Wars-serie). De Zweedse componist heeft natuurlijk al veel andere films en series gescoord, maar heeft met Oppenheimer duidelijk een potentieel magnum opus afgeleverd. De visuele kracht van Christopher Nolan en het geluid van Göransson zouden elkaar nauwelijks beter kunnen aanvullen.

Wat we niet goed vonden aan Oppenheimer

De eindeloze montage:Oppenheimer wil veel vertellen en heeft geen tijd te verliezen – en dat ondanks de buitensporige filmduur. In combinatie met de onconventionele vertelstructuur lijkt de film bijna omslachtig. Er wordt constant heen en weer gesprongen tussen verschillende tijdniveaus, dialogen en momentopnamen. Fundamenteel spannend en meesterlijk gerealiseerd door Nolan, is het niettemin vermoeiend gedurende de drie uur. Het grootste probleem: de meest emotionele en dus belangrijkste momenten krijgen bijna geen ruimte om te ademen. Oppenheimer galoppeert onverstoorbaar door en wie het niet bijhoudt, blijft achter.
• Het eerste uur:In het eerste uur is de rode draad van de film nauwelijks te ontwaren, laat staan te vatten. Oppenheimer lijkt verwoed en ongefocust en pas achteraf krijgt de actie op het scherm een tastbare vorm. Meer nog dan bij Tenet maakt Christopher Nolan vanaf het begin duidelijk dat deze film onderworpen is aan zijn voorwaarden. En dat is iets waar je je eerst bij neer moet leggen.
• Het magere overzicht:De grote cast, de vele personages, de verschillende verhaallijnen en de claim om recht te doen aan de authentieke biografie van J. Robert Oppenheimer brengen een niet te onderschatten horde met zich mee: er lopen talloze mensen over het scherm die allemaal ergens hun bijdrage leveren aan het eigenlijke verhaal. Dit kan het verwarrend en vooral moeilijk maken om bij te houden wat op een bepaald moment belangrijk is. Mijn geheugen voor namen is sowieso belabberd, en bij Oppenheimer is het allesbehalve behulpzaam.

Conclusie van de redacteur

Oppenheimer is een filmisch meesterwerk – geen twijfel mogelijk. Toch kan ik de nieuwste film van Christopher Nolan niet zonder meer aanbevelen. Want hoe boeiend en fascinerend Oppenheimer ook kan zijn, hij komt ook langdradig en vermoeiend over. Nolan concentreert zich duidelijk op sterke acteerprestaties en een narratieve structuur die pas in een laat stadium duidelijk wordt. Grote wow-momenten zijn schaars en wanneer ze zich voordoen, is er weinig ruimte om te ademen.
Maar dat is bijna te negatief, want Oppenheimer boeit vanaf het begin en daarna gedurende de hele film. Maar ook dat alleen voor zover je je ermee bezighoudt. Oppenheimer zal nog meer polariseren dan Tenet al deed. Daarom kan ik het alleen maar aanraden aan iedere geïnteresseerde filmliefhebber: Weet waar je aan begint, anders krijg je problemen met de vader van de atoombom. Oppenheimer is zeker de moeite waard, maar misschien niet voor iedereen.