Europa Universalis 5 geeft diplomatie een nieuwe draai: nieuwe onderdanen, diplomaten als valuta en een antagonismesysteem dat agressieve expansie achterhaald maakt.
Diplomaten zijn nu een diplomatieke valuta en geven aan hoeveel activiteit je natie kan onderhouden. Elke eenmalige actie kost één diplomaat. Daar komt nog de diplomatieke capaciteit bij, die bepaalt hoeveel formele relaties (allianties, onderdanen) je staat kan onderhouden – grote partners kosten meer. Overschrijding verlaagt de loyaliteit van de onderdanen en de reputatie.
De diplomatieke reputatie is gekoppeld aan het vertrouwen. Gunsten worden een centraal manoeuvreermiddel. Koninklijke huwelijken leiden tot personele unies, die worden gerealiseerd als internationale organisaties (IO’s), waarin leden over wetten stemmen.
300 religies, 2000 culturen: Europa Universalis 5 onthult nieuwe cijfers
Het onderdanen-systeem wordt onderverdeeld in vijf hoofdtypen (tributaries, colonial subjects, dominions, vassals, fiefdoms). Ontrouwe onderdanen (loyaliteit onder 50) weigeren deel te nemen aan offensieve oorlogen.
De waarde Antagonisme vervangt agressieve expansie, maar ontstaat ook door fundamentele verschillen in cultuur of religie. Bij een waarde boven 50 leidt dit tot de vorming van coalitie-IO’s. Een nieuwe waarderegelaar bepaalt je focus: Belligerent (minder antagonisme, hogere oorlogskosten) of Conciliatory (hogere loyaliteit, betere reputatie).
De balans tussen het zwaard en de pen ligt in jouw handen wanneer Europa Universalis 5 op 4 november 2025 verschijnt.