Wat een comeback! Meer dan 20 jaar na zijn laatste 3D-avontuur klimt de aap meteen naar de top bij Nintendo.
Nintendo is aangevallen! In september 2024 lanceerde Sony met het grandioze Astro Bot een offensief tegen zijn oude Japanse concurrent. Het doel: uitgerekend Nintendo’s paradepaardje, de gezinsvriendelijke jump & runs.
Sony had succes. De creatieve avonturen van de schattige robot lieten genadeloos zien dat Super Mario en co eindelijk eens iets nieuws moesten durven en een beetje afstand moesten nemen van hun beproefde, maar moedeloze basisrecept.
Astro Bot schudde aan Nintendo’s tot dan toe onaantastbare troon in dit genre. De grote vraag was sindsdien: Zal Nintendo het juiste antwoord geven?
Nu kunnen we zeggen: wauw, en hoe! Nintendo heeft met Donkey Kong Bananza een meesterwerk gecreëerd en op indrukwekkende wijze duidelijk gemaakt wie hier de baas is.
Kapitalisme op het apeneiland
Eigenlijk zou alles zo mooi kunnen zijn! Een mysterieus materiaal genaamd Banandium schiet uit de grond en stolt in de vorm van heerlijke bananen. Geen wonder dat Donkey Kong zich haast om zijn buik vol te proppen.
Helaas heeft ook de Void Company zijn zinnen gezet op het smakelijke banandium. Het mijnbouwbedrijf wil de waardevolle grondstof helemaal voor zichzelf en zijn duistere plannen gebruiken en laat zonder pardon het hele apenrijk in de ondergrond van de planeet verdwijnen. Ook Donkey Kong wordt tegen zijn wil mee naar beneden getrokken.
Na een harde landing maakt Nintendo’s oudste mascotte al snel kennis met een pratende steen, die hem overtuigt om samen naar het centrum van de planeet te gaan. Daar ligt namelijk niet alleen de oorsprong van het banandium (DK denkt nu eenmaal met zijn maag), maar is ook een kracht aan het werk die wensen vervult.
En aangezien de sprekende steen in werkelijkheid de jonge zangeres Pauline is, die dolgraag weer naar huis wil, kan het ongelijke duo wel een wensvervuller gebruiken. Dus banen ze zich voortaan samen een weg dieper het binnenste van de planeet in.
Twee vuisten voor een halleluja
Het centrale spelelement zijn de vuisten van Donkey Kong. Hiermee kunnen grote delen van de spelwereld volledig worden vernietigd. Dat is niet alleen innovatief op het gebied van gameplay, maar vooral ook technisch zeer indrukwekkend op de Nintendo Switch 2.
Het team achter Super Mario Odyssey gebruikt namelijk zogenaamde voxels
voor de visueel aantrekkelijke vervorming van de omgeving. Deze weergavemethode is zeer rekenintensief, omdat het resterende terrein na elke vuistslag van Donkey Kong opnieuw moet worden berekend rond de plaats van de inslag.
Pixels? Voxels? Het verschil uitgelegd
Een pixel, kort voor Picture Element
, is de basisbouwsteen van een tweedimensionaal beeld. Elk digitaal beeld bestaat uit een raster van duizenden van deze kleurpunten. Elke pixel heeft een bepaalde kleur- en helderheidswaarde en wanneer ze samen worden geplaatst, vormen ze de beelden op ons scherm.
Een voxel daarentegen is de driedimensionale tegenhanger van een pixel. De term is een samentrekking van volume
en pixel
. In plaats van een plat vierkant is een voxel dus een kubus die een bepaalde plaats inneemt in een driedimensionaal raster. Elke voxel bevat een waarde die een eigenschap binnen deze 3D-ruimte weergeeft, zoals kleur, dichtheid of materiaal.
In videogames zijn voxels het ideale middel om realistische vervormingen van het terrein weer te geven. Door de toegenomen hoeveelheid informatie bij het berekenen en actualiseren van voxels neemt echter ook de rekenbelasting aanzienlijk toe. Dat Donkey Kong Bananza toch op enkele uitzonderingen na met 60 beelden per seconde draait, is zeer indrukwekkend.
Op de Switch 1 zou dit overmatige gebruik van voxels onmogelijk zijn geweest. Dat verklaart ook waarom Donkey Kong Bananza weliswaar een grafisch mooie, maar geen verbluffend mooie game is. Het ontwikkelingsteam gebruikt de kracht van de Switch 2 liever voor creatieve ideeën en die keuze loont.
Het is ontzettend leuk om met Donkey Kongs vuisten muren te doorbreken, rotsen te verpletteren en de brokstukken als projectielen te gebruiken, of je een weg naar beneden te boksen. Grote delen van het reguliere spelverloop zijn een maximaal spectaculaire vernietigingsorgie, waarachter een verrassend veelzijdig en vooral waanzinnig creatief spelontwerp voor blijvende enthousiasme zorgt.
Na een korte gewenningsfase gaat de besturing eenvoudig en intuïtief. Alleen de camera hapert een beetje als Donkey Kong te diep in een berg of in de grond waagt. Dan raak je soms de weg kwijt, maar dankzij het doordachte levelontwerp is dat zelden echt storend. Blijf gewoon in een willekeurige richting boksen, dan kom je vanzelf weer ergens uit – met dank aan de voxelvernietiging! Hier geef ik je een paar indrukken van het dagelijks leven als DK:
Laag voor laag gewoonweg verbazingwekkend
De spanning stijgt naarmate Donkey Kong en Pauline dieper de ondergrond binnendringen. In plaats van donkere grotten blijkt elke laag een kleurrijke en vooral levendige speeltuin te zijn. Flora en fauna laten zich van hun meest afwisselende kant zien.
Het ene moment razen DK en Pauline in een mijnkarretje door een canyon in het Wilde Westen, het volgende moment zwemmen ze in een Caribisch eilandparadijs door diepblauwe wateren en even later gaan ze verder in een dicht bos dat doorkruist wordt door giftige wateren. Elk gebied heeft zijn eigen soorten vijanden en minstens één nieuwe gameplay-twist.
In principe speelt Donkey Kong Bananza net als de Switch-1-flagship-titel Super Mario Odyssey. In plaats van manen verzamel je nu banandium-bananen, die overal in de ondergrond verborgen zijn. En overal
moet letterlijk worden genomen. Dankzij het vernietigbare terrein moet je bekende werkwijzen overboord gooien, want de bananen kunnen ook in de grond, achter muren, hoog in de lucht of waar dan ook op je wachten.
Voor elke vijf verzamelde bananen krijg je een vaardigheidspunt, dat je in een compacte vaardighedenboom kunt investeren om bijvoorbeeld harder te slaan, meer te kunnen incasseren of begraven schatten beter te kunnen opsporen dankzij een radar. Door de constante aanvoer van vaardigheidspunten is het verzamelen veel motiverender dan in Super Mario Odyssey, waar er veel minder vaak beloningen zijn die relevant zijn voor het spel.
Naast de bananen prikkelen ook overal in de levels verspreide fossielen en speciale munten je verzamelwoede. Met de fossielen kun je nieuwe kleding kopen voor DK en Pauline, die soms zelfs speciale bonussen opleveren, zoals een hogere zwemsnelheid. De munten kun je dan weer inwisselen voor extra bananen. Alles wat je van de grond raapt, levert dus een meerwaarde op.
Het probleem met spoilers
De tegenstanders zoals … , … of … passen altijd bij de omgeving. En de mix van constant slaan, springen en vijanden verslaan wordt dankzij veel creatieve ideeën nooit saai, zoals in level … , waar je eerst … en dan … moet doen om een banaan te krijgen. Het valt je misschien op dat we een beetje om de hete brei heen draaien en niet meer ter zake komen. Dat komt omdat Nintendo deze keer alle redactionele tests voor de release strikt heeft verboden wat betreft de tweede helft van het spel.
We zouden jullie zo graag meer vertellen over de verbluffende geheimen in de kern van de planeet. We zouden graag op zijn minst iets meer en toch zonder spoilers in detail ingaan op waarom de finale van de verhaalcampagne een van de beste is die Nintendo ooit heeft gemaakt. Of hoe je met snel reizen van shift naar shift kunt gaan. We mogen zelfs niets vertellen over de inhoud van het helpmenu! Om nog maar te zwijgen van de talloze verrassingen, de grote Oh!
’s en Ah!
’s en de een of andere verdrietige traan.
Maar in dit geval kunnen we de strenge embargo-regels wel een beetje begrijpen. Nintendo wil dat jullie volledig onvoorbereid worden omvergeblazen. We beloven jullie hierbij dat Donkey Kong Bananza steeds en steeds en steeds beter wordt. Het hoogtepunt van het plezier is nog lang niet in zicht. Hoe dieper DK en Pauline in de grond verdwijnen, hoe hoger de euforie voor het scherm stijgt.
Dat is opmerkelijk omdat de verhaalcampagne van Donkey Kong Bananza aanzienlijk langer is dan die van Super Mario Odyssey. Zelfs als je er snel doorheen gaat en je alleen op de hoofdmissies concentreert, kun je gemakkelijk tien uur rekenen. Als je je graag laat afleiden door verzamelobjecten, wordt dat al snel drie tot vijf keer zoveel.
Een beestachtig plezier
Mogen we jullie dan tenminste vertellen over de beestachtige Bananza-transformaties? Wacht even, laten we eens kijken naar de geheimhoudingsverklaring van Nintendo. Aha, aha, zo is dat. We mogen jullie niet vertellen hoe je de transformaties kunt krijgen, noch mogen we jullie alle vrij te spelen vormen (vijf stuks, trouwens) onthullen. Dat wordt leuk!
Plezier is echter een goed trefwoord, want de Bananzas blijven ook na de driehonderdachtenveertigste activering voor een goed humeur zorgen. Door Paulines gezang in combinatie met Donkey Kongs borsttrommels verandert de aap tijdelijk in een bijzonder krachtig dier met verschillende speciale vaardigheden.
We kunnen alvast verklappen dat je onder andere een struisvogel (kan vliegen en eieren schieten) en een zebra (kan sprinten) kunt besturen. De Bananzas doen denken aan het overnemen van tegenstanders in Super Mario Odyssey, maar zijn nog dieper in de gameplay geïntegreerd. Grote delen van de levels kunnen alleen in de juiste dierlijke vorm worden voltooid en ook veel eindbazen vereisen een slimme aanpak met de juiste Bananza-kracht.
Eindbazen? Hebben we het daar al over gehad? Mogen we? Wacht even, ik kijk even. Haha, kijk eens aan, we mogen! Want er zijn verrassend veel eindbaasgevechten in Donkey Kong Bananza. In sommige gebieden wachten meerdere bijzonder krachtige tegenstanders op je, die variëren van Gähn, dat was makkelijk!
tot Uff, die is lastig!
en Oh mijn god, dat is fantastisch!
.
De beste eindbazen doen bijna denken aan volwassen dungeon-bazen uit de The Legend of Zelda-serie. Gewoon erop los slaan leidt bijna altijd tot een knock-out, je moet de juiste strategie vinden. Des te bevredigender is het moment waarop de handlanger eindelijk neervalt en drie of zelfs vijf banandiumbananen achterlaat. Smakelijk, DK!
Een traan hier, een vreugdekreet daar
Hoe weinig we ook mogen verklappen over de concrete inhoud van Donkey Kong Bananza, we willen hier wel graag onze emoties delen. Bananza is een van die uitzonderlijke titels die gemakkelijk te leren, moeilijk te beheersen en van begin tot eind onvergetelijk goed zijn. De game laat ons het hele spectrum van emoties beleven.
Vreugde over een nieuwe Bananza-vorm. Euforie met luid geschreeuw van Ja, verdomme!
en een Boris Becker-overwinningsgebaar als we eindelijk een lastige uitdaging hebben volbracht. Het tegenovergestelde is natuurlijk ook van de partij: Verdomme, jij rot… aap, klim nu eindelijk die verdomde… muur op!
De tranen rollen als het verhaal regelmatig naar een aangrijpende climax toe werkt. Gelach vult de woonkamer als Donkey Kong weer eens een van zijn hilarische grimassen trekt. Walging overspoelt ons gezicht als we bepaalde slijmerige resten moeten verwijderen. Trots vervult ons als we een bijzonder goed verstopte banaan hebben gevonden.
De veelgeprezen Nintendo-magie
is hier weer aan het werk. De spelervaring is zo rond, gepolijst, minutieus uitgewerkt en toch altijd luchtig, dat het ons niet zou verbazen als Donkey Kong Bananza in de toekomst in één adem wordt genoemd met Super Mario 64 of Galaxy.
Nintendo Switch 2 en prestatieproblemen? Onze ervaringen
Voor de release van Bananza deden er berichten de ronde dat de game kampte met prestatieproblemen. Vooral de framerate van 60 FPS zou vaak haperen. Op ons testsysteem – een gewone Switch 2 – hebben we geen ernstige problemen geconstateerd.
Het klopt dat de framerate bij bijzonder veel effecten op het scherm af en toe een fractie van een seconde daalt. Toch blijft Bananza prima speelbaar en gaat deze korte FPS-dip vaak verloren in de algemene drukte op het scherm. Tijdens onze ongeveer 40 uur spelen hebben we hier nooit last van gehad en hebben we geen invloed op de gameplay ondervonden.
Al met al is Donkey Kong Bananza in onze ogen een technisch zeer volwassen titel, die de Switch 2 met zijn veeleisende voxel-techniek echter hier en daar in het zweet werkt.
Wie heeft er nog Super Mario nodig?
Laten we tot slot nog even terugkomen op de vergelijking met Nintendo’s vlaggenschip nr. 1. Ondanks de vele parallellen met eerdere Mario-jump&runs gaat Donkey Kong Bananza zijn eigen weg om een nieuwe spelervaring te creëren.
De vernietiging van het terrein past perfect bij het schattige, ruige karakter van DK. Terwijl Mario op het hoofd van zijn tegenstanders springt, geeft Donkey Kong ze een klap op hun kop. Waar Mario omslachtig een weg naar boven zoekt, klautert de aap gewoon tegen de muur op. Als de snorremans een vuurbloem opeet, trommelt DK zijn passende dierlijke gedaante bij elkaar.
Bananza voelt echter niet alleen aan als een Mario-spel in Donkey Kong-jasje. Het is het resultaat van een consequente doorontwikkeling van decennialange sterke punten van Nintendo, verrijkt met een innovatief gebruikte vernietigingsmechanica en een hartverwarmend duo dat samen door dik en dun gaat.
Nintendo is terug op de troon en heeft ook voor de interne concurrentie de lat een stuk hoger gelegd.
Conclusie van de redacteur
Donkey Kong Bananza is de perfecte tijdverdrijf terwijl ik wegsmelt. Het is typisch Nintendo: een eigenlijk eenvoudig idee wordt de hoeksteen van de gameplay en daardoor zo goed uitgewerkt dat er een unieke spelervaring ontstaat. In het geval van Bananza is dat de terreindeformatie.
Elke slag tegen de rotsen voelt enorm bevredigend. Het gezellig inslaan van alles wat me in de weg staat, is een eindeloze spelseizoensdrift waar je niet meer uit kunt ontsnappen. Zelfs als je het verhaal hebt uitgespeeld, komt de game nog steeds naar je toe en zegt: ik heb nog een verrassing voor je. En nog een. En nog een.
Ik ben vooral blij met hoe goed Nintendo de balans heeft gevonden tussen nostalgie en moderne herinterpretatie rond Donkey Kong. Wie al sinds de jaren 90 avonturen beleeft met de aap, kan zich verheugen op een groot aantal bekende gezichten. Wie Kong voor het eerst tot leven wekt, kan toch zonder problemen alle gebeurtenissen volgen.
Er zijn trouwens honderden bananen in het spel. Ik ben nog maar halverwege en kan niet wachten om me weer in dit meesterwerk te storten.
